Từ sau đại dịch Covid-19, từ khóa “tăng đề kháng”, “sữa non” đã trở thành mối quan tâm hàng đầu của nhiều ba mẹ. Bài viết này cung cấp những thông tin chi tiết về lợi ích của sữa non đối với sức khỏe và phát triển của trẻ nhỏ, giúp bạn hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của việc bổ sung loại sữa này vào chế độ dinh dưỡng hàng ngày của bé.

2. Sữa non Colostrum là gì

Sữa non (Colostrum) được hình thành từ tuần thứ 14 – 16 của thai kỳ và được tiết ra trong 1 – 3 ngày đầu sau sinh. Loại sữa này có màu vàng nhạt hoặc trong, sánh đặc. Sữa non số lượng ít nhưng độ đậm cao và mang lại rất nhiều tác dụng tuyệt vời cho bé. 

Sữa non không chỉ là nguồn dinh dưỡng phù hợp nhất về lượng và cả về chất cho trẻ ngay trong những ngày đầu sau sinh mà còn có tính chất sổ nhẹ nhàng giúp trẻ dễ dàng đào thải phân su ra khỏi cơ thể, giúp trẻ không bị vàng da. Mẹ không nên bỏ lỡ một giọt sữa non nào. Hãy cho bé uống sữa mẹ sớm nhất có thể để bé hấp thụ hết những giọt sữa non giá trị. Ngoài ra không nên cho bé ăn/ uống bất cứ thực phẩm nào khác trước khi cho bé bú sữa mẹ nhé. 

2. Thành phần sữa non:

Đây là những thành phần quý giá có trong sữa non của mẹ:

– Tập trung cao các tế bào miễn dịch gồm immunoglobulin (IgA-IgM-IgG) lysozyme và các enzym khác, lactoferrin và cả các thành phần tế bào bao gồm tế bào lympho, bạch cầu hạt trung tính và các tế bào biểu mô…giúp bé có hệ miễn dịch khỏe mạnh hơn.

– Người ta đã chứng minh được rằng miễn dịch của người mẹ có thể được truyền sang trẻ sơ sinh qua một cơ chế được gọi là chuyển dời ruột –  vú. Với cơ chế này, các kháng thể chống tác nhân gây bệnh mà người đã phơi nhiễm được chuyển vào sữa mẹ, cung cấp sự bảo vệ chống nhiễm khuẩn cho em bé.

– Chứa các oligosaccharide carbohydrate hỗ trợ cho hệ tiêu hóa của bé. Các oligosaccharide carbohydrate với cấu trúc phức tạp là những chất quan trọng cho sự tự vệ chống nhiễm khuẩn, ngăn chặn sự kết dính của tác nhân gây bệnh với những cấu trúc tương tự trên bề mặt biểu mô ruột. 

– Chứa glycosphingolipid giúp cho trí não của bé phát triển: 

+ Sữa non còn chứa rất nhiều ganglioside, một nhóm glycosphingolipid quan trọng đối với sự phát triển não, chúng không những cung cấp vật liệu xây dựng cho sự phát triển sớm của não mà còn hoạt động như các thụ thể đích để vi khuẩn dính vào và ảnh hưởng đến hệ miễn dịch ruột. 

– Sữa non chứa nhiều khoáng chất như Sắt (Fe) và kẽm (Zn) những dưỡng chất vi lượng thiết yếu quan trọng đối với trẻ sơ sinh, có nồng độ cao trong sữa non.

– Protein: Hàm lượng protein trong sữa non cao gấp 5 lần sữa mẹ thông thường.

– Vitamin: Vitamin có trong sữa non thường là vitamin A, E, B2, B3, K..

Có thể nói sữa non không chỉ là nguồn dưỡng chất mà còn là liều vaccine tự nhiên vô cùng quý giá với trẻ ba mẹ ạ.

3. Sữa non hình thành từ khi nào?

Sữa non được hình thành từ tuần thứ 14 – 16 của thai kỳ và được tiết ra trong 1 – 3 ngày đầu sau sinh, có màu vàng nhạt hoặc trong, sánh đặc. Trong thai kỳ hai loại hormone Estrogen và Progesterone được tiết ra từ nhau thai sẽ giúp tuyến sữa của mẹ phát triển và sẵn sàng sản xuất. Khi bé chào đời nhau thai đã bong, hàm lượng hai hormone này tự động giảm xuống, báo cho cơ thể mẹ biết thời điểm tạo sữa đã đến và phản xạ tiết sữa bắt đầu.

Một số mẹ bầu đã tiết ra một tí sữa non của mẹ từ những tháng cuối của thai kỳ. Tuy nhiên nếu mẹ không thấy sữa non xuất hiện cũng đừng lo lắng. Điều này không đồng nghĩa với việc mẹ ít sữa, thiếu sữa sau khi sinh con đâu ba mẹ nha. 

Ngoài ra Tháng thứ 5, 6 mà sữa non tiết ra nhiều bất thường kèm thai không đạp thì đây có thể là dấu hiệu của tình trạng thai chết lưu. Mẹ cần đi thăm khám kịp thời tại các cơ sở y tế.

4. Làm sao để có sữa non sau sinh?

Để có sữa non sớm mẹ cần cho bé bú càng sớm càng tốt, nhất là trong 1h đầu sau sinh.  Nếu mẹ chưa thể cho bé bú trực tiếp thì có thể vắt sữa bằng tay. Có thể chuẩn bị sẵn một bơm tiêm để hút từng giọt sữa non mẹ vắt ra. Lượng sữa này rất ít và đặc, nhưng mang lại rất nhiều tác dụng cho bé nên mẹ đừng bỏ lỡ một giọt nào nha. Ngoài ra mẹ nên tiếp da kề da với bé càng lâu càng tốt, âu yếm bé, giữ tâm trạng thoải mái. Tránh áp lực khi sữa chưa về như mong đợi. Ba mẹ có thể tham khảo thêm cách vắt sữa mẹ bằng tay để có thêm nhiều thông tin cần thiết nhé.

5. Công dụng của sữa non

Theo các chuyên gia dinh dưỡng, sữa non được coi như những “giọt vàng” và là một loại “vaccine tự nhiên” quan trọng đối với sức khỏe của trẻ. Sữa này được sản xuất trong vòng 72 giờ sau khi sinh ra, có hàm lượng dinh dưỡng cao gấp 10 lần so với sữa chuyển tiếp và sữa trưởng thành.

Sữa non, hay còn gọi là “sữa vàng”, chứa các kháng thể quan trọng như IgG, lactoferrin và các enzyme, giúp tăng cường hệ miễn dịch thụ động và ngăn chặn sự xâm nhập của virus và tác nhân gây hại từ bên ngoài. Ngoài ra, các dưỡng chất như vitamin A, B12, E, khoáng chất và các axit amin có trong sữa non cũng đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển toàn diện của trẻ. Cholesterol có lợi cũng đóng vai trò quan trọng trong việc hoàn thiện hệ thần kinh.

Sữa non còn chứa các yếu tố tăng trưởng giống Insulin-1 và 2, giúp thúc đẩy sự phát triển toàn diện của trẻ trong giai đoạn đầu đời. Với vai trò như một loại “vaccine đa năng”, cung cấp cả dinh dưỡng và các yếu tố tăng trưởng cần thiết, sữa non là nguồn dưỡng chất bổ sung hoàn hảo cho cả trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.

Nhiều nghiên cứu và thống kê khoa học cũng cho thấy sữa non đóng vai trò quan trọng trong việc giảm thiểu các vấn đề về đường hô hấp, tiêu hóa, giúp giảm nguy cơ mắc bệnh bệnh sởi hay tiêu chảy.

Tóm lại, sữa non không chỉ là nguồn dinh dưỡng quan trọng mà còn mang lại nhiều lợi ích sức khỏe cho sự phát triển của trẻ. Việc hiểu và áp dụng đúng cách sữa non trong chế độ dinh dưỡng của bé sẽ giúp tăng cường đề kháng và phát triển toàn diện cho bé yêu của bạn.