Một cơ thể khỏe mạnh là một cơ thể có điều kiện thể chất phát triển toàn diện, hoạt động ở trạng thái tốt nhất. Đối với trẻ nhỏ, hệ miễn dịch chưa hoàn chỉnh là “mục tiêu lý tưởng” mà các loại vi khuẩn, virus thường nhắm đến. Khi trẻ mắc bệnh, thường diễn tiến nặng, nguy cơ biến chứng và tử vong cao. Tăng đề kháng cho bé là mối trăn trở của nhiều bậc phụ huynh.

1. Những yếu tố cấu thành nên sức đề kháng
Trong cơ thể, sức đề kháng được hình thành từ 7 thành phần chính, bao gồm:

• Tế bào bạch cầu:

Là một phần của hệ bạch huyết, chúng là yếu tố chính góp phần tạo nên sức đề kháng. Tế bào bạch cầu được sản xuất trong tủy xương, bao gồm các tế bào lympho (B, T và tế bào tiêu diệt tự nhiên) và nhiều loại tế bào miễn dịch khác. Chúng di chuyển qua máu và mô để phát hiện và tiêu diệt các tác nhân gây bệnh như virus, vi khuẩn, ký sinh trùng, vi nấm.

• Kháng thể:

Là các yếu tố có chức năng giúp cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh hoặc độc tố. Kháng thể hoạt động bằng cách nhận biết và đánh dấu các chất kháng nguyên bề mặt của tác nhân gây bệnh hoặc chất kháng nguyên trong độc tố của chúng, từ đó tiến hành tấn công và tiêu diệt chúng.

• Hệ thống bổ thể:

Là một chuỗi enzyme được tạo thành từ các protein, hỗ trợ hoạt động của kháng thể, bảo vệ cơ thể khỏi nhiễm trùng.

• Hệ thống bạch huyết:

Tương tự như hệ tĩnh mạch, hệ bạch huyết là một mạng lưới với nhiều ống bạch huyết có thành mỏng, phân bố rộng khắp cơ thể. Chức năng của hệ này là quản Lý chất lỏng trong cơ thể, tham gia vào các phản ứng liên quan đến tác nhân gây bệnh, đối phó với ung thư và xử lý các tế bào bất thường.

• Lách:

Là cơ quan lọc máu giúp loại bỏ các tác nhân có hại và tế bào máu bất thường. Nó cũng có thể sản xuất kháng thể và tế bào lympho.

• Tủy xương:

Là mô xốp bên trong xương, sản xuất các tế bào bạch cầu để chống lại nhiễm trùng, tế bào hồng cầu để vận chuyển oxy và tiểu cầu để tham gia vào quá trình đông máu

• Tuyến ức:

Là cơ quan lọc máu, sản xuất tế bào lympho T để chống lại các tác nhân gây bệnh và ngăn ngừa nhiễm trùng.

2. Sức đề kháng bảo vệ cơ thể khỏi những tác động nào?

Sức đề kháng của cơ thể đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ chúng ta khỏi tác động có hại từ vi khuẩn, virus, ký sinh trùng và môi trường sống ô nhiễm.

• Vi khuẩn:

Vi khuẩn là những vi sinh vật đơn bào có kích thước rất nhỏ, số lượng trên trái đất lớn đến mức khó tin. Trong cơ thể con người, số lượng vi khuẩn cũng rất đáng kể, với số lượng vượt trội so với số lượng tế bào của cơ thể. Mặc dù hầu hết vi khuẩn không gây hại, một số loại có thể gây ra nhiều bệnh lý từ nhẹ đến nặng như viêm phổi, uốn ván và bệnh bạch hầu. Sức đề kháng đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn chặn và tiêu diệt những vi khuẩn có hại.

• Virus:

Virus là một trong những “kẻ thù” hàng đầu của hệ miễn dịch. Chúng rất nhỏ và không thể tự sinh sản, nhưng có thể xâm nhập vào tế bào và gây ra nhiều bệnh lý như thủy đậu, viêm gan và ung thư. Sức đề kháng cần được tăng cường để đối phó với virus và ngăn ngừa sự lây lan của chúng.

• Ký sinh trùng:

Ký sinh trùng sống ký sinh trên vật chủ, trong trường hợp này là con người. Chúng có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe như dị ứng, suy dinh dưỡng và thiếu máu, và trong một số trường hợp, có thể gây tử vong. Đối phó với ký sinh trùng cũng là một phần quan trọng của sức đề kháng.

• Môi trường sống ô nhiễm:

Môi trường sống ô nhiễm, bao gồm nước, không khí và thực phẩm ô nhiễm, có thể làm suy yếu hệ miễn dịch của cơ thể. Điều này khiến chúng ta dễ bị nhiễm bệnh và có khả năng chống lại sự tấn công của các tác nhân gây bệnh kém hiệu quả hơn. Do đó, việc giữ gìn môi trường sạch sẽ cũng đồng nghĩa với việc bảo vệ sức đề kháng của chúng ta.

3. Một số câu hỏi thường gặp về đề kháng

• Có thuốc nào tăng sức đề kháng không?

Hiện nay, trên thị trường có nhiều loại thuốc và thực phẩm chức năng bổ sung có thể được sử dụng để hỗ trợ tăng cường sức đề kháng.

Tuy nhiên, việc sử dụng các loại thuốc hoặc bổ sung cần phải được thực hiện dưới sự hướng dẫn của bác sĩ hoặc chuyên gia y tế. Tự ý sử dụng thuốc có thể có tác động tiêu cực và gây hại cho sức khỏe người sử dụng.

• Bổ sung thật nhiều vitamin có giúp tăng đề kháng không?

Việc bổ sung vitamin có thể hỗ trợ tăng cường sức đề kháng trong một số trường hợp. Vitamin thuộc nhóm vitamin C, vitamin D, A, E và các loại vitamin nhóm B đều có vai trò quan trọng trong việc duy trì hệ miễn dịch khỏe mạnh.

Tuy nhiên, việc bổ sung vitamin quá mức có thể gây ra các tác động ngược lên sức đề kháng và sức khỏe của cơ thể, do đó nên được thảo luận và hướng dẫn bởi bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng

• Sức đề kháng của trẻ em có yếu hơn người lớn không?

Sức đề kháng của trẻ em thường còn non nớt, chưa phát triển hoàn thiện như người lớn. Hệ miễn dịch của trẻ em đang trong quá trình phát triển, chưa tiếp xúc và có nhiều “kinh nghiệm” trong việc đối phó với các loại vi khuẩn và virus như người lớn. Điều này khiến phản ứng phòng thủ của sức đề kháng ở trẻ không mạnh mẽ như người lớn, do đó trẻ em dễ bị nhiễm trùng, mắc bệnh và mức độ diễn biến của bệnh cũng nghiêm trọng hơn.

Tuy nhiên, hệ miễn dịch của trẻ em có khả năng hồi phục nhanh chóng và có thể phản ứng tích cực khi được tập thể dục và ăn uống cân đối. Đặc biệt, việc tiêm ngừa vắc xin đầy đủ, đúng lịch cũng đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cường sức đề kháng, bảo vệ sức khỏe của trẻ em.