Tiêu chảy là tình trạng đi tiêu ra phân lỏng hoặc toàn nước với tần suất trên 3 lần trong ngày. Với trẻ nhỏ, tiêu chảy còn có thể là 1 trong 5 dấu hiệu của tình trạng không hợp sữa phổ biến.

Tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh mà cách trị tiêu chảy khác nhau có thể phải dùng đến một số loại thuốc kết hợp. Dưới đây là một số loại thuốc chữa trị triệu chứng giúp bù nước và điện giải, làm giảm sự co thắt ở ruột, sửa chữa sự rối loạn tiết dịch do đó làm giảm đau bụng và làm giảm số lần đi đại tiện.

1. Dung dịch bù nước và điện giải

Dù không điều trị được nguyên nhân nhưng đây là biện pháp căn bản để chống mất nước và điện giải, từ đó tránh được các rối loạn, có thể dẫn tới sốc do mất nước và điện giải gây ra. Thường dùng nhất là dung dịch oresol (1 gói chứa 20 gam glucose khan, 3,5 gam natriumchlorit; 2,9 gam natricitrat và 1,5 gam kali clorat). Mỗi gói pha trong 1 lít nước sôi để nguội, có thể uống ít một nhưng liên tục trong ngày, tùy theo mức độ mất nước có thể sử dụng 2 – 3 gói trong ngày. Có thể thay thế oresol bằng viên hydrite, mỗi 1 viên pha vào 200ml nước để uống.

Cần chú ý pha thuốc đúng tỷ lệ, nếu quá loãng sẽ không cung cấp đủ lượng chất điện giải cần thiết, nếu quá đặc sẽ dẫn đến tình trạng quá tải các chất điện giải cũng gây nguy hiểm. Mỗi lần pha phải pha nguyên gói hoặc nguyên viên với đủ lượng nước theo hướng dẫn, không chia nhỏ pha nhiều lần. 

2. Thuốc làm giảm đau bụng

Thực chất đây là thuốc làm giảm nhu động ruột, làm giảm sự co bóp của ruột nên nước và chất điện giải di chuyển trong ruột chậm hơn, từ đó làm tăng sự hấp thu nước và điện giải trong lòng ruột vì thế làm tăng độ đặc của phân. Không dùng thuốc trong các trường hợp tiêu chảy do nhiễm khuẩn, chỉ dùng trong các trường hợp như tiêu chảy do chế độ ăn, do dị ứng… 

– Loperamid: Đây là thuốc chống tiêu chảy có gốc á phiện không tác dụng lên thần kinh trung ương ở liều điều trị. Thải trừ qua phân 90%, 10% qua nước tiểu, rất ít qua sữa mẹ. Tác dụng không mong muốn là gây táo bón, ban chẩn, nếu dùng quá liều có thể gây liệt ruột và gây ức chế hệ thần kinh trung ương. Không dùng loại dung dịch cho trẻ dưới 2 tuổi và loại thuốc viên cho trẻ dưới 8 tuổi. Cân nhắc khi sử dụng cho người suy gan, phụ nữ có thai 3 tháng đầu.

– Diphenoxynat: cũng là thuốc trị tiêu chảy gốc á phiện có thêm thành phần atropine, thuốc được thải trừ qua phân. Tác dụng không mong muốn là gây khô miệng, buồn ngủ, táo bón; hiếm hơn là gây nôn mửa, nhức đầu, ngứa. Dùng quá liều có thể gây ức chế hô hấp dẫn đến hôn mê. Không dùng cho trẻ em dưới 6 tuổi, phụ nữ có thai và cho con bú, nhiễm khuẩn nặng đường tiêu hóa.

3. Thuốc kháng tiết ở ruột non

Thuốc có tác dụng ức chế men encephalinase (là men phụ trách thoái hóa encephalin nội sinh ở não và ruột) làm ức chế tiết dịch ở ruột do độc tố của vi khuẩn tả hoặc do viêm mà không làm giảm dịch tiết cơ bản khác. Thuốc hấp thu nhanh qua ống tiêu hóa, đạt đỉnh điểm sau khi uống 1 giờ, thời gian tác dụng khoảng 8 giờ. Thuốc đôi khi gây buồn ngủ, cần thận trọng khi dùng cho phụ nữ có thai và cho con bú.

4. Thuốc dẫn xuất từ nấm men và vi khuẩn

Antibiophilus, byosybtin… Các nấm men không gây bệnh, đề kháng với kháng sinh, cung cấp các enzym, các acid amin và các vitamin nhóm B, nó ức chế sự phát triển của Candida albica và một số vi khuẩn khác (đặc biệt là các vi khuẩn xuất hiện khi dùng kháng sinh). Với đa số các thuốc này không nên dùng chung với các kháng sinh đường uống nhất là các kháng sinh phổ rộng.

5. Các chất hấp phụ

Là những silicat thiên nhiên hoặc nhựa polyacrylic thán nước, có khả năng hút nước rất nhiều làm tăng độ đặc của phân. Thuốc không được hấp thu vào máu và được đào thải theo phân mang theo các chất mà chúng đã hấp phụ, do đó không dùng chung với nhóm làm giảm nhu động ruột. Ngoài ra, cần chú ý dùng các thuốc khác cách xa thuốc này khoảng 2 tiếng.

Một số thuốc hay dùng của nhóm này như gelopectose (gồm có pectin, cellulose, silice, dextrin – maltose, natri clorid), sacolen (thành phần có lactoprotein methyl elic),…

Ngoài ra, trong Đông y còn hay sử dụng thuốc berberin là alcaloid chiết xuất từ các cây vàng đắng, hoàng liên, hoàng bá, hoàng đằng. Thuốc có tác dụng diệt lỵ amip, một số vi khuẩn gây bệnh đường ruột.

6. Chọn sữa cho trẻ bị tiêu chảy

Riêng với trẻ nhỏ, tiêu chảy có thể là một trong 5 dấu hiệu không hợp sữa phổ biến. Nếu gặp phải tình trạng này, bên cạnh việc điều trị triệu chứng theo chỉ định của bác sĩ, mẹ cần lựa chọn một loại sữa phù hợp hơn với đặc thù thể trạng của trẻ và có công thức giúp tăng cường hệ tiêu hóa khỏe mạnh. 

Điều trị tiêu chảy có rất nhiều thuốc và cũng có rất nhiều chú ý kèm theo. Trước khi tính đến việc dùng thuốc cầm tiêu chảy bao giờ cũng phải nghĩ đến việc bù nước và điện giải nhất là với trẻ em. Cần đến khám ở các cơ sở y tế khi đã dùng thuốc mà các triệu chứng không cải thiện hoặc tiêu chảy có kèm theo sốt, nôn, người bệnh có tình trạng mất nước mắt trũng, môi khô, ít nước tiểu, lú lẫn, lơ mơ… Ba mẹ tuyệt đối không tự ý sử dụng thuốc mà không có chỉ định của bác sĩ. Trong quá trình điều trị, trẻ bị bệnh tiêu chảy vẫn ăn uống bình thường những loại thức ăn nấu chín dễ tiêu, tránh thức ăn nhiều dầu mỡ…

(ThS. Nguyễn Bạch đằng – Theo SK & ĐS)

Famna mới là dòng sản phẩm 100% sản xuất tại Thuỵ Điển, ứng dụng tinh hoa dinh dưỡng châu Âu, đặc chế cho trẻ em Việt.

Famna chứa công thức FDI (Foundation of Digestion and Immunity) độc quyền với sự kết hợp hoàn hảo của HMO và FOS/inulin giúp xây dựng nền tảng đề kháng khoẻ – tiêu hoá tốt, là nền tảng rất quan trọng trong những năm đầu đời của trẻ, giúp trẻ phát huy hết tiềm năng về trí tuệ, tầm vóc và thể lực sau này. Khi trẻ tiêu hóa và hấp thu tốt các dưỡng chất, ít bị bệnh nhờ đề kháng khỏe là nền móng vững chắc để bé tăng cân, phát triển chiều cao và trí não vượt trội.

Công thức FDI nay đã được chứng nhận lâm sàng, chứng minh hiệu quả trên thể trạng trẻ em Việt, giúp giảm 77,8% tỉ lệ táo bón, 58,6% tỉ lệ nhiễm khuẩn hô hấp, 74,6% tỉ lệ biếng ăn. Chỉ sau 4 tháng sử dụng, trẻ ăn ngon miệng hơn, tăng cân, tăng chiều cao hiệu quả. Sản phẩm còn được bổ sung 100% DHA từ tảo tinh khiết cùng bộ dưỡng chất ARA, axit linoleic, alpha linolenic, taurin, lutein, choline, iốt, sắt, giúp phát triển trí não, cho bé thông minh, kiện toàn về thể trạng và trí tuệ.

Tìm hiểu thêm về sản phẩm Famna tại: https://nutifoodsweden.com/vi/san-pham/famna