Cân nặng là chỉ số quan trọng thể hiện sự phát triển của trẻ. Nếu con bạn tăng cân chậm hay dừng tăng cân, thậm chí là giảm cân, hãy đọc bài viết này để có những kiến thức cơ bản về cân nặng của trẻ, và kịp thời điều chỉnh chế độ dinh dưỡng để giúp bé lấy lại đà tăng cân đúng chuẩn.

• Tiêu chuẩn cân nặng ở trẻ sơ sinh:

Cân nặng của trẻ chịu tác động của nhiều yếu tố như thời gian thai kỳ, chế độ dinh dưỡng, gen, giới tính,… Bố mẹ có thể căn cứ vào các chỉ số phát triển thể trạng theo giai đoạn được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) quy định để biết bé nhà mình có đang tăng cân hợp lý hay không.

Chi tiết hơn, bố mẹ có thể tham khảo bảng cân nặng chuẩn cho trẻ dưới 12 tháng tuổi dưới đây.  Nếu bé có cân nặng đạt chuẩn hoặc giảm cân, rất có thể bé gặp vấn đề về sức khỏe và thiếu hụt dinh dưỡng để phát triển. 

2. Các biểu hiện và nguyên nhân khiến bé bị chậm tăng cân

a. Biểu hiện thường gặp khi trẻ chậm tăng cân:

Ngoài biểu hiện ở số cân nặng, trẻ chậm tăng cân còn có những dấu hiệu sau đây cho thấy cơ thể không hấp thụ đủ năng lượng và dưỡng chất:

• Không hứng thú và tương tác với các đồ vật, con người xung quanh.
• Những cơn buồn ngủ kéo dài.
• Thường xuyên khóc quấy.
• Các cột mốc phát triển thể chất như lẫy, lật, ngồi, tập đi của bé đến chậm hơn các bé cùng tuổi.

b. Nguyên nhân khiến trẻ chậm tăng cân

• Trẻ sinh non:

Trẻ sinh non trong khoảng tuần 28 – tuần 37 của thai kỳ thường nhẹ cân, có sức khỏe và đề kháng yếu và gặp khó khăn khi bú sữa mẹ. Ngoài ra, tình trạng rối loạn thân nhiệt và rối loạn tiêu hóa thường xảy ra ở trẻ sinh thiếu tháng cũng là một nguyên nhân khiến trẻ hấp thu kém, chậm tăng cân. 

• Bé bú mẹ sai cách:

Mẹ nên cho trẻ sơ sinh bú đều đặn mỗi 2 – 3 tiếng, mỗi lần từ 15 đến 30 phút. Tuy lượng sữa cho mỗi bé là khác nhau tùy thuộc vào cân nặng, giới tính, thể trạng, mẹ vẫn nên cho bé bú theo nhu cầu cả ngày lẫn đêm, tránh để bé đói òa khóc hoặc ngủ quá nhiều làm giảm thời gian bú.

• Mẹ thiếu sữa:

Sữa mẹ là nguồn thức ăn chính của bé trong những tháng đầu đời. Thiếu đi nguồn dinh dưỡng này sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến sự tăng trưởng thể trạng của trẻ. Mẹ có thể cải thiện tình trạng thiếu sữa bằng cách cho con bú nhiều bữa trong ngày kết hợp chế độ nghỉ ngơi và ăn uống khoa học, uống nhiều nước, massage bầu ngực, duy trì tâm lý thoải mái, thường xuyên tương tác vuốt ve con. 

• Trẻ đang có vấn đề về tiêu hóa:

Các vấn đề tiêu hóa như táo bón, tiêu chảy, trào ngược dạ dày, nôn trớ,… là những nguyên nhân gây nên tình trạng kém hấp thu, biếng ăn chậm tăng cân ở trẻ. Bố mẹ nên đưa con đến bác sĩ chuyên khoa để xác định chính xác nguyên nhân bệnh và có cách chăm sóc phù hợp. 

3. Những giải pháp giúp trẻ sơ sinh tăng cân:

a. Đảm bảo thời gian của bé sâu và vừa đủ:

Việc cho bé ngủ một cách thiếu khoa học, ảnh hưởng đến thời gian bú có thể hạn chế sự tăng trưởng của bé. Bố mẹ cần cho con ngủ sớm, ngủ đủ đặc biệt là từ khoảng 10 giờ đêm đến 2 giờ sáng để tạo điều kiện cho hormone tăng trưởng được tiết ra mạnh nhất. Dưới đây là bảng thời gian ngủ theo độ tuổi của bé:

b. Cho bé bú sữa mẹ đúng tư thế:

Việc cho trẻ bú sai cách ảnh hưởng không nhỏ đến việc bé nhận đủ sữa hấp thu khoáng chất vào cơ thể,. Mẹ có thể tham khảo các mẹo dưới đây để điều chỉnh cách cho bé bú đúng cách:

• Bế trẻ đúng tư thế để bé có thể nuốt sữa tốt: miệng bé há rộng, ngậm cả quầng vú, cằm chạm sát ngực mẹ, môi dưới của trẻ đưa ra ngoài. 
• Bé bú đúng tư thế sẽ nút đều đặn, hai má căng, mẹ có thể nghe được tiếng nuốt sữa của bé. 
• Bú hết bầu ngực này mới đổi sang bầu ngực kia
• Để đảm bảo chất lượng sữa mẹ, mẹ cũng nên bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng, nghỉ ngơi hợp lý và tạm thời hạn chế các thực phẩm nhiều caffein, có cồn hay dầu mỡ.

c. Pha sữa cho trẻ sơ sinh tăng cân đúng cách:

Trong trường hợp có sử dụng sữa công thức, bố mẹ cần đảm bảo pha sữa đúng công thức theo hướng dẫn trên bao bì. Nếu pha quá loãng, bé sẽ không nhận đủ năng lượng và dinh dưỡng cần thiết dù bú đủ lượng, khiến bé đứng cân hoặc sụt cân. Pha quá đậm đặc lại khiến khó bé hấp thu, gây áp lực lên hệ tiêu hóa chưa hoàn thiện của trẻ.

d. Chọn sữa cho trẻ sơ sinh tăng cân phù hợp:

Không tăng cân là một trong 5 dấu dấu hiệu phổ biến cho thấy bé không hợp sữa. Mẹ có thể đến gặp bác sĩ để được tư vấn chuyển đổi nhãn hiệu phù hợp hơn, giúp bé cải thiện khả năng hấp thu, tăng cân đúng chuẩn.

4. Chọn sữa cho trẻ sơ sinh tăng cân nào thì tốt?

Sữa mẹ là tốt nhất cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, trong trường hợp bé sử dụng sữa công thức, mẹ có thể chọn sữa có bổ sung các dưỡng chất tương tự sữa mẹ như HMO, tốt cho tiêu hoá như có FOS, Inulin và lợi khuẩn Bifidobacterium. Bên cạnh đó, bé cần các dưỡng chất sau để phát triển tối ưu:

• Chất đạm, chất béo, Vitamin, khoáng chất: hỗ trợ quá trình phát triển cấu trúc và chức năng cơ thể, hỗ trợ bồi bổ dưỡng chất cho trẻ sơ sinh bị sụt cân.
• Chất sắt: giúp tăng thể tích máu, cung cấp năng lượng và dinh dưỡng dồi dào giúp trẻ nhanh chóng tăng cân, bắt kịp đà tăng trưởng. 
• Lysine, Kẽm, Vitamin nhóm B: tăng cảm giác thèm ăn, giúp ăn uống ngon miệng, hỗ trợ chuyển hóa chất dinh dưỡng cho cơ thể phát triển tốt
• Prebiotics: có tác dụng giữ hệ vi sinh trong đường ruột cân bằng, cải thiện sức khỏe hệ tiêu hóa, tăng cường khả năng hấp thu dưỡng chất, ngăn ngừa táo bón.

Thấu hiểu thể trạng và nhu cầu dinh dưỡng đặc thù của trẻ em Việt Nam, Viện nghiên cứu dinh dưỡng Nutifood Thuỵ Điển – NNRIS đã nghiên cứu và cho ra đời Famna Mới – Sản xuất 100% tại Thuỵ Điển, được nghiên cứu phù hợp với thể trạng của bé Việt Nam, có công thức FDI với sự kết hợp HMO, FOS, Inulin và lợi khuẩn Bifidobacterium giúp bé xây dựng đề kháng khoẻ, tiêu hoá tốt, giúp bé tăng cân, tăng cân, tăng chiều cao, phát triển trí não.