Táo bón là triệu chứng thường gặp ở trẻ nhỏ, và là một trong những dấu hiệu cho thấy bé không hợp sữa. Tình trạng này nếu kéo dài lâu ngày, tái lại nhiều lần có thể làm tổn thương hệ tiêu hóa, ảnh hưởng đến khả năng hấp thu và phát triển của trẻ. Bài viết này sẽ cung cấp cho ba mẹ những điều cần biết về táo bón, từ đó biết cách chọn đúng loại sữa cho trẻ táo bón mau chóng phục hồi.

1. Biểu hiện của táo bón:

Trẻ em bị táo bón thường rất dễ nhận biết thông qua các dấu hiệu dưới đây:

• Số lần đi ngoài dưới 3 lần/ tuần, trong đó trẻ uống sữa công thức sẽ không đi đại tiện trong 3 ngày và trẻ bú sữa mẹ không đi trong suốt 1 tuần.
• Phân khô, cứng vón thành cục lớn so với bình thường, thỉnh thoảng có lẫn máu tươi.
• Xì hơi nặng mùi, chướng bụng, bụng to hơn, ấn vào có thể thấy căng cứng
• Hay dùng sức gồng mình, siết mông rặn mạnh khi đi đi ngoài khiến mặt đỏ, nhăn nhó, khó chịu
• Khó ngủ, ngủ không sâu giấc
• Mệt mỏi, no ngang, biếng ăn

2. Nguyên nhân khiến trẻ bị táo bón và hậu quả:
a) Nguyên nhân:

Bác sĩ CK1 Nguyễn Thị Ngọc Hương cho biết có đến 3 nhóm nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng táo bón ở trẻ nhỏ:

+ Do bệnh lý

• Phản xạ rặn yếu do bệnh suy dinh dưỡng, suy giáp, thiếu máu, còi xương,…
• Đường tiêu hóa có dị tật bẩm sinh như đại tràng dài, phình đại tràng,…
• Hệ bài tiết bị tổn thương như nứt niêm mạc trực tràng, nứt hậu môn gây đau làm trẻ nhỏ sợ đi đại tiện.
• Tác dụng phụ khi sử dụng các loại thuốc chống dị ứng, số mũi hoặc thuốc kháng sinh,
• Trẻ dị ứng với đạm sữa
• Hệ vi sinh trong đường ruột bị rối loạn gây ra biếng ăn và dẫn đến táo bón 

+ Do thói quen sinh hoạt

• Thói quen nhịn đi ngoài vì sợ nhà vệ sinh bẩn, sợ thối khiến cho thời gian phân ở ruột kéo dài, vón cục lớn và khó ra ngoài.
• Không được rèn luyện thói quen đi đại tiện mỗi ngày
• Ít vận động khiến phản xạ rặn của cơ bụng yếu

+ Do chế độ ăn uống

• Thay đổi chế độ ăn đột ngột hoặc sử dụng chế độ ăn uống không phù hợp (ăn dặm quá sớm, pha sữa quá đặc,,..). gây áp lực lên hệ tiêu hóa 
• Chế độ ăn uống thiếu chất xơ từ rau củ quả
• Ít uống nước
• Sử dụng loại sữa chưa phù hợp
• Sự thay đổi đột ngột của chế độ ăn: nhiều thức ăn đặc, lượng nước nạp vào cơ thể giảm… Đây là trường hợp thường gặp khi trẻ bắt đầu cai sữa, chuyển sang dặm.
• Cơ thể trẻ không dung nạp các thành phần có trong sữa công thức khiến cơ thể khó đi ngoài, táo bón.
• Bữa ăn hằng ngày không cung cấp đủ lượng thực phẩm cần thiết cho cơ thể

b) Hậu quả:

Thông thường, nếu bị táo bón không quá nghiêm trọng, thời gian khỏi bệnh của trẻ sẽ dao động từ 7 – 10 ngày. Tuy nhiên, nếu tình trạng bệnh kéo dài nhiều ngày liên tiếp mà không có biện pháp chữa trị, trẻ sẽ phải đối mặt với những hậu quả liên quan đến sức khỏe như:

• Táo bón nặng khiến phân khó thải ra ngoài cơ thể, cọ xát vào phần hậu môn làm nứt vùng da xung quanh, dễ bị viêm nhiễm hay áp xe.
• Các bệnh lý mà trẻ có khả năng mắc phải khi táo bón kéo dài là viêm đại tràng, kém hấp thu, trĩ nội trĩ ngoại,…
• Việc khó đi ngoài làm cho trẻ biếng ăn và cơ thể không nạp đủ dưỡng chất và năng lượng cần thiết, khiến trẻ mệt mỏi, tiêu hóa kém. tăng nguy cơ suy dinh dưỡng, ảnh hưởng đến sự phát triển thế chất và trí não.

3. Các cách điều trị và phòng ngừa táo bón:

Đối với bệnh táo bón do nguyên nhân bệnh lý, bố mẹ cần sự trợ giúp của bác sĩ và các loại thuốc chuyên dụng để chữa tận gốc. Còn đối với bệnh do thói quen sinh hoạt và chế độ ăn uống không phù hợp gây nên, bạn cần nằm lòng các giải pháp dưới đây:

+ Điều chỉnh chế độ dinh dưỡng hợp lý

• Xây dựng khẩu phần ăn đầy đủ các chất dinh dưỡng từ protein, đạm cho đến vitamin, chất xơ,…
• Lựa chọn các loại tinh bột giàu chất xơ, dễ ăn và dễ tiêu như gạo nguyên cám, ngũ cốc, yến mạch, bánh mì đen
• Cho trẻ uống nhiều và đủ nước mỗi ngày từ nhiều nguồn nước lọc, nước súp, nước ép trái cây, sữa, nước rau luộc không nêm nếm mặn,…
• Bổ sung sữa chua giúp cân bằng hệ vi sinh, nâng cao hệ miễn dịch và bảo vệ ruột khỏi những vi khuẩn gây hải
• Hạn chế các loại đồ ăn dầu mỡ, thức ăn có nhiều chất béo khó tiêu.
• Chọn sữa tốt cho hệ tiêu hóa của bé, chuyển đổi sữa từ từ để cơ thể bé kịp thích nghi

+ Hình thành các thói quen sinh hoạt tốt

• Tập cho trẻ thói quen đi vệ sinh mỗi ngày và rèn cách tư thế ngồi chuẩn.
• Thường xuyên tập các bài tập vận động chân tay nhẹ nhàng để nâng cao sức đề kháng, giúp hoạt động của các bộ phận trong cơ thể diễn ra nhịp nhàng.
• Đối với trẻ từ 2 tuần tuổi trở lên, bố mẹ có thể bắt đầu massage vùng bụng của bé với tần suất 2 lần/tuần để giúp điều hòa hoạt động của ruột.

+ Thay đổi loại sữa phù hợp cho trẻ cho táo bón

Nếu như mẹ bị ít sữa, hoặc trẻ dị ứng với các thành phần của sữa công thức đang dùng; bố mẹ cần ưu tiên thay đổi loại sữa phù hợp để đảm bảo dinh dưỡng nuôi cơ thể, cung cấp các khoáng chất hỗ trợ cho quá trình khôn lớn của con mình.

4. Nên chọn sữa cho trẻ táo bón nào thì tốt?

Bên cạnh một chế độ sinh hoạt, ăn uống đầy đủ và lành mạnh, bố mẹ còn có thể hỗ trợ xây dựng sức khỏe hệ tiêu hóa cho bé bằng cách chọn sữa cho trẻ táo bón có các thành phần giúp tiêu hóa tốt, hạn chế tình trạng táo bón, khó tiêu.

Nhiều công trình khoa học về dinh dưỡng trên thế giới đã công nhận hiệu quả ngăn ngừa và giảm táo bón ở trẻ em của các Probiotics và Prebiotics. Hiểu được điều này, các chuyên gia hàng đầu tại Nutifood và Viện Nghiên cứu Dinh dưỡng Nutifood Thụy Điển – NNRIS đã dành trọn tâm huyết nghiên cứu cho ra đời sản phẩm Famna mới. Sản phẩm được tích hợp công thức FDI độc quyền giúp xây dựng tiêu hóa tốt, đề kháng khỏe, khắc phục tình trạng táo bón hiệu quả với các dưỡng chất 2’FL-HMO, chất xơ FOS/ Inulin có vai trò như Prebiotics và bổ sung hệ vi khuẩn có lợi cho đường ruột Bifidobacterium lactis (probiotics) giúp tăng cường hệ miễn dịch, cho trẻ ít bị bệnh hơn.